Tusagassiorfinnut nalunaarut 31.10.2024
Nunat Avannarliit Siunnersuisoqatigiivisa ataatsimeersuarnerat 2024
Nunat Avannarliit Siunnersuisoqatigiiffiata ukiumoortumik ataatsimiinnera ulluni 28.-31. oktober 2024 Islandimi Reykjavikimi ingerlanneqarpoq.
Nunat Avannarliit Siunnersuisoqatigiiffianni Kalaallit Nunaanniit aallartitaat ukuupput:
Mariane Paviasen Jensen, siulittaasoq
Doris J. Jensen
Nunat avannarliit suleqatigiinnerannut Danmark, Finland, Island, Norge aamma Sverige kiisalu Savalimmiut, Kalaallit Nunaat Ålandilu peqataapput. Nunani Avannarlerni ministerit siunnersuisoqatigiiffianni naalakkersuisutigoortumik suleqatigiinneq ingerlanneqarpoq, Nunallu Avannarliit Siunnersuisoqatigiiffiat inatsisartunut ilaasortat suleqatigiiffigalugu.
Nunat Avannarliit Siunnersuisoqatigiiffiata Siulittaasoqarfiata siorna aasaanerani suleqatigiissitamik pilersitsivoq, Helsingforsimi isumaqatigiissutip nutarterneqarnissaannik suleqatigiillutik suliaqartussanik, nunallu ilaasortaatitaqartut tamarmik suleqataasussamik ataatsimik aallartitaqartinneqarput. Helsingforsimi suleqatigiissitap Helsingforsimi isumaqatigiissutip nutarterneqarnissaanut annertuumik sulissuteqarput, tassani Kalaallit Nunaat Savalimmiullu Nunat Avannarliit Siunnersuisoqatigiiffianni tamakkiisumik ilaasortanngornissartik kissaatigalugu ilaatigut siunnersuuteqarlutik.
Reykjavikimi Nunat Avannarliit Siunnersuisoqatigiiffiata ukiumoortumik ataatsimiinnerani sisamanngornermi oktobarip ulluisa 31-anni, Nunat Avannarliit Siunnersuisoqatigiiffiup Siulittaasoqarfiata siunnersuutaat Helsingforsimi isumaqatigiissutip nutarterneqarnissaanik siunnersuutigineqartoq (A 1989/PRE), ataatsimeersuarnermi Nunat Avannarliit Siunnersuisoqatigiiffiata isumaqatigiittup akuersissutigaa.
Siulittaasoqarfiup Helsingforsimi isumaqatigiissutip nutarterneqarnissaanut siunnersuutaanni, nunat avannarliit suleqatigiinnerat pillugu allaaserisat, nunat avannarliit suleqatigiinnerannut anguniagaannullu pitsaanerusumik naleqqussarniarlugit ilaatigut erserpoq:
”- Helsingforsimi isumaqatigiissummut ilaasut, ilaatigut:
- Nunat Avannarliit suleqatigiinneranni peqataaneq nunat akornanni naligiissitaanermik tunngaveqartoq, aammalu Kalaallit Nunaata, Savalimmiut Ålandillu nunat avannarliit suleqatigiinneranni peqataanerat namminersornerup ineriartorneranik ersersitsisuusoq aammalu naligiinnginnermut siunissamilu ineriartornermut naleqqussarnissamut piumassuseqartitsissasoq, imaluunniit
- nunani avannarlerni naalakkersuisut misissussagaat Helsingforsimi isumaqatigiissut qanoq allanngortinneqarsinnaanersoq nunani avannarlerni suleqatigiinnermi Kalaallit Nunaat, Savalimmiut Ålandilu pillugit nukittunerusumik peqataasoqarsinnaalersillugu, taama malittariillutik Danmarkip, Savalimmiut Kalaallit Nunaallu aamma Finlandi Ålandillu akornanni inatsisitigut sinaakkutarineqartut ataqqillugit."
Tamanna ilaatigut isumaqarpoq, nunani avannarlerni naalakkersuisut Helsingforsimi isumaqatigiissutip qanoq nutarterneqarnissaa suleqatigiissutigissagaat, kiisalu Kalaallit Nunaata Savalimmiullu Nunat Avannarliit Siunnersuisoqatigiiffiannut tamakkiisumik qanoq ilaasortanngorsinnaanerannut periarfissarsiussallutik.
Kalaallit Nunaanniit aallartitat siulittaasuat Mariane Paviasen Jensen tassunga atatillugu ima oqarpoq:
“Nunatut naligiimmik pineqarnissarput kissaatigaarput, nunat avannarliit siunnersuisoqatigiiffianni tamakkiissumik ilaasortaasinnaalernissatta periarfissaalernissaa pingaaruteqartorujussuuvoq. Taannalu anguniarlugu suliaq annertooq suliarereerlugu maanna naalakkersuisuutitaasut suleqatigiissinnaanissaanik neriuuteqarlunga suliaq naalakkersuisuutitanut tunniupparput suliareqqullugu, assigiinngitsitsinermik ingerlasoqannginnissaa pisariaqavippoq. Nunani Avannarlerni Ministerit Helsingforsimi isumaqatigiissutip allanngortinneqarnissaanut suliniuteqarnissaat qilanaaraarput, ataatsimeersuarnermilu uani malunnarpoq naalakkersuisunit nunani tamanit peqataasunit tamanna tapersersorneqartoq, tassani Kalaallit Nunaat Savalimmiullu Nunat Avannarliit Siunnersuisoqatigiiffianni tamakkiisumik ilaasortaalernissaat anguneqarnissaa suliassaavoq annertooq, anguniagassarlu peqataasarnikkut sulinikkullu anguneqassasoq neriuutigaara.”
Helsingforsimi isumaqatigiissutip nutarterneqarnissaanut siulittaasoqarfiup siunnersuutaa uani atuarneqarsinnaavoq:
https://www.norden.org/da/case/prasidieproslag-om-updatering-af-helsingforsaftalen
Inussiarnersumik
Kalaallit Nunaannit aallartitat siulittaasuat
Mariane Paviasen Jensen