Akissuteqaat-1
7. november 2003 UKA 2003/110
Allanik aningaasassarsiorfiusinnaasunik ujartuinissaq pillugu Naalakkersuisut peqqunissaannik Inatsisartut aalajangiiffigisassaattut siunnersuut.
(Inatsisartunut ilaasortaq Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit)
Akissuteqaat
(Inuussutissarsiornermut, Nunalerinermut Suliffeqarnermullu Naalakkersuisoq)
Siullermeernera
Inatsisartunut ilaasortap Anthon Frederiksenip aalajangiiffigisassatut siunnersuutaa Naalakkersuisunit qutsatigineqassaaq, tassuunatigut pisortat sullissinerisa pitsaassusia atugarissaarnerullu pigiinnarnissaa pitsaanerulersinnissaalu anguniarlugit Nunatta Karsianut isertitassanik amerlanerusunik pissarsiniarnissap pisariaqartinneqarnerata Naalakkersuisunit arajutsisimaneqannginerata nassuiaateqarfiginissaanut Naalakkersuisut periarfisseqqinneqarmata.
Nunatta Karsianut isertitat pissarsiarineqarsinnaapput toqqaannartumik akileraarutitigut akitsuutitigullu isertitat annertunerulersinneqarnerisigut imaluunniit toqqaannanngikkaluamik inuussutissarsiutitigut ineriartortitsinissap kajuminnarnerulersinneratigut, taamaasilluni tassuuna inuiaqatigiit isertitaat amerlanerulersinniarlugit aamma Nunatta Karsianut akileraarutitigut isertitat amerlanerulersinnerisigut.
Soorunami Naalakkersuisut kissaatiginartinnerpaavaat inuiaqatigiinni suliniutit annertusisinneqarnerisigut isertitat amerlanerusut pilersinneqarnissaat. Tamatumani inuussutissarsiutinut sinaakkutassat pitsaanerusut ineriartornermik pilersitsissutaasinnaasut pisariaqartinneqarput suliffeqarfinnut taamalu aamma Nunatta karsianut akileraarutaasartut amerlanerulernerisigut amerlanerusunik isertitsissutaasussat. Taamatut iliuuseqarneq aamma pingaarnertut anguniagaavoq Inuussutisssarsiutinik siuarsaaneq pillugu nassuiaammi, Inatsisartunut upernaakkut 2002-mi katersuunnermi saqqummiunneqartumi tamatumalu kingorna Naalakkersuisut iliuusissanut pilersaarusiaanni juni 2002-meersumi.
Taakkunuuna ilaatigut takuneqarsinnaavoq inuussutissarsiutinut tapiissutit Nunatta Karsianit tunniunneqartartut suliffinnik imminnut akilersinnaanngitsunik iliuuseqarani piuinnartsitsinermut taarsiullugu inuussutissarsiutinut sammititamik tapiissutinut inuussutissarsiutinik ineriartortisinermik nutaanillu pilersitsissutaasinnaasunut allanngortikkiartuaarnissaat aalajangiisuusumik pingaaruteqartoq.
Taamatut iliuuseqarneq Kalaallit Nunaanni Inuussutissarsiornermut ineriartortitsinermut ataatsimut ataatsimiititaliap nalunaarusiaatigut, Inuussutissarsiornikkut ineriartortitsisoqartinnagu atugarissaarnikkut ineriartortoqarsinnaanngilaq, Naalakkersuisunut aamma Danskit Naalakkersuisunut tunniunneqaqqammersumi aamma saqqummerpoq.
Kisianni ullormiit ullormut allanngortitsisoqarsinnaanngilaq. Oqaatigisinnaavarali, pingaartumik
takornariaqarnikkut aamma inuussutissarsiutinik siuarsaaniarluni aaqqissuussinikkut inuussutissarsiutinut nunamiittunut sammititsisoqartoq, tassunga ilanngullugit aatsitassarsiornermut tunngasuni Nunatta Karsianit tapiissutit tunngaviatigut ineriartortitsinermut sammitinneqarmata, naluneqanngitsutulli takornariaqarnikkut inuussutissarsiummik nutaajukannersumik ineriartortitsiniarneq aammalumi aatsitassanik iluaqutiginninniarluni pilersaarutinik nutaanik pilersitsiniarnerit sivisuumik ingerlanneqartariaqarput.
Nunatta Karsianut toqqaannartumik isertitsinissamut periarfissani nutaani aalajangersimasumik assersuutitut taaneqarsinnaavoq, umiarsuarni takornariartaatini ilaasumut ataatsimut 300 kroninik akitsuummik siorna atortuulersitsineq. Taamatuttaarlu tammajuitsussarsiorluni piniarnermi akitsuutit oqaatigineqarsinnaapput. Akitsuutit taakku Nunatta Karsiata aningaasartuutaanut tamarmiusunut sanilliullugit ullumikkut annikitsuinnarnik isertitsissutaasarput, taamaattoq umiarsuarni takornariartaatini ilaasunut akitsuutit ukioq manna aamma 2004-mi 3 mio. kroninik isertitsissutaassasut naatsorsuutigineqarpoq.
Takornariaqarnerup tungaatigut amerlanerusunik isertitsinissami periarfissat allat aamma Naalakkersuisunit isiginiarneqarput. Nunami allanngutsaaliugassatut immikkoortitami takornariartitsinerup annertusaavigineqarneranut atatillugu aamma assersuutigalugu sermersuaq ituillugu angalarusuttorpassuit akitsuusivigineqartalernissaat periarfissaasinnaavoq. Aamma Naalakkersuisut isumaqarput tammajuitsussarsiorluni piniarneq ukiut ingerlanerini piniartunut/takornarissanillu sullissisunut taamalu aamma Nunatta Karsianut ullumikkorninngarnit annertunerusumik isertitsissutaasalersinnaasoq.
Inatsisartunut ilaasortap Ole Dorphip siunnersuutaanut allamut, tassalu nunaminertanik atuinissamut akuersissummik pissarsinermut immikkulluunniit ingerlatamut piffissamut killilikkamut nunaminertamik kisimiilluni atuisinnaatitaanissaannut atatillugu akitsuutinik eqqussisinnaanermik, ullumikkut aamma siullermeerneqartumut, Naalakkersuisut akissumminni neriorsuutigisimavaat tamanna pillugu Inatsisartut 2004-mi ukiakkut ataatsimiinneranni inatsisissatut siunnersuummik saqqummiussisinnaanissamut periarfissat sukumiinerusumik misissorneqassasut.
Ilaasortap taassuma inuussutissarsiutit annertusaavigineqarnissaannut 2004-mut Inatsisartut aningaasanut inatsisaanni 100 mio. kroninik ukiunilu tulliuttuni missingersersuusiorfiusuni taamaaqataannik immikkoortitsisoqartarnissaanik siunnersuutaanut Naalakkersuisut akissutaanni qulaajaaniarluni sulinissaq, Namminersorneq pillugu Isumalioqatigiissitat kaammattuutaat Kalaallit Nunaanni Inuussutissarsiornermut ineriartortitsinermut ataatsimut ataatsimiititaliap nalunaarusiaatigut saqqummiunneqaqqammersukkut Inuussutissarsiornikkut ineriartortitsisoqartinnagu atugarissaarnikkut ineriartortoqarsinnaanngilaq- kaammattuutit ilanngullugit, tunngavigalugit aallartinneqartussaq sukumiinerusumik Naalakkersuisunit nassuiaaffigineqarsimavoq. Sulineq taanna piffissami ungasinnerusumi inuiaqatigiinnut Nunattalu Karsianut amerlanerusunik isertitaqartalernermik aamma nassataqassasoq Naalakkersuisut naatsorsuutigaat.
Aalajangiiffigisassatut siunnersuummi innersuutigineqarpoq sinerissami aalisagaqartoq allanik ullumikkut iluaqutigineqanngitsunik. Tassunga atatillugu Naalakkersuisut mallugeqqussavaat aalisarneq pillugu protokolip nutaap EU-mik isumaqatigiissutigineqarneranut atatillugu aalisakkat manna tikillugu iluaqutigineqanngitsut biologinit misissuiffigineqarnissaannut 2004-mi 3,750 mio. kronit atorneqassasut isumaqatigiissutigineqarsimasoq. Aningaasat taakku aningaasanut inatsissatut siunnersuummi konto (50.01.03)-miipput 1,3 mio. kr.-nik annertussuseqarlutik aalisarnermut piniarnermullu tunngasunut misissuinernut ineriartortitsinernullu suliniutinut atugassaallutik.
Akileraartitseriaatsip akitsuusersueriaatsillu iluarsartuuteqqinneqarnissaannut nassuiaatip (imm.15) oqaluuserineqarnissaanut atatillugu katersuunnermi matumani kingusinnerusukkut Inatsisartut oqallinnissaat aamma Naalakkersuisut innersuutigissavaat.
Taamaattumik ilaasortap siunnersuutaani anguniarneqartut suliniutitigut Naalakkersuisut aallartereersimasaasigut pilersaarutigisaatigulluunniit tamakkiisumik isumagineqareersut Naalakkersuisut isumaqarput. Siunnersuutip tamanut tunngasutut iluseqarluni akuersissutigineqarnissaa Naalakkersuisut tunngavissaqartinngilaat, taamaattumillu siuliani oqaatigineqareersut allassimasut innersuutigalugit itigartinneqarnissaa inassutigissallugu.