Allakkiaq
ALLAKKIAQ
pillugu
Taarsiissuteqarnissamut akisussaaffiginninneq pillugu inatsisip aamma
pinerluffigisamut taarsiissuteqartarneq pillugu inatsisip allannguutaat
1. Aallaqqaasiut
Peqqussutikkut nr. 796, 1. oktober 1993-imeersukkut peqqussutikkut nr. 507, 12. juni 1996-imeersukkut allannguuteqartitakkut taarsiissuteqarnissamut akisussaaffiginninneq pillugu inatsit Kalaallit Nunaanni atortuulersinneqarpoq. Peqqussutikkut nr. 472, 25. september 1984-imeersukkut peqqussutikkut nr. 1197, 21. december 1995-imeersukkut allannguuteqartitakkut pinerluffigineqartunut naalagaaffimmiit taarsiissuteqartarneq pillugu inatsit (pinerluffigisamut taarsiissuteqarnermik inatsit) Kalaallit Nunaanni atortuulersinneqarpoq.
Inatsit nr. 463, 7. juni 2001-imeersoq imaqarpoq taarsiissuteqarnissamut akisussaaffiginninneq pillugu inatsimmi inummik ajoqusiineq il. il. pillugit taarsiissuteqartarnermik malittarisassat iluarsartuussivigineqarnerannik kiisalu pinerluffigineqartunut tunngasutigut arlalinnik immikkut pitsanngorsaaviginnittoqarpoq. Inatsisip allannguutaasa nassatarissavaat taarsiissutissat annertussusaasa tamanut tunngatillugu annertuunik qaffaateqartitaanissaat aammalu ajoquserneqartut inatsisitigut illersorneqarsinnaanerulernissaat kiisalu taarsiissuteqarnissamut akisussaaffiginninneq pillugu inatsimmik atuisarnikkut paasisat malillugit ataasiakkaatigut allatigut iluarsiivigisariallit allannguuteqartinneqarlutik. Inatsisip allannguutaanut tunngaviuvoq taarsiissuteqarnissamut akisussaaffiginninneq pillugu inatsisip il. il. iluarsartuussivigineqarnissaanik isumaliutissiissut nr. 1383/2000.
Inatsisikkut nr. 35, 21. januar 2003-imeersukkut ilaatigut taarsiissuteqarnissamut akisussaaffiginninneq pillugu inatsimmi piaaraluneernikkut imaluunniit mianersuaalliorujussuarnikkut pisumik toqusoqartillugu qimataasunut taartisisitsisarneq pillugu malittarisassaq ivertinneqarpoq. Inatsisip allannguutaanut tunngaviuvoq toqusoqartillugu qimataasunut taartisisitsisarneq pillugu isumaliutissiissut nr. 1412/2002.
Inatsisikkut nr. 349, 23. maj 1997-imeersukkut taarsiissuteqarnissamut akisussaaffiginninneq pillugu inatsimmi § 26 naqqujuummisitaanermut taartisisinneqarneq il. il. pillugit siusinnerusukkut allannguuteqartinneqarpoq.
2. Taarsiissuteqarnissamut akisussaaffiginninneq pillugu inatsisip allannguutaanut nassuiaat
Inatsit nr. 463, 7. juni 2001-imeersoq pingaartumik inummik ajoqusiinerni aamma pilersuisigisamik annaasaqarnerni taarsiissutaasartunik annertuumik qaffaanermik nassataqarpoq. Inuussutissarsiorsinnaassutsimik annaasaqarnermut taarsissutissat annertussusilerneqassapput ajoqusertup ukiumoortumik akissarsiaasa inuussutissarsiorsinnaassutsimik annaasap procentianik gangerneratigut tamannalu pereerpat aningaasat kisitsisitaannik aalajangersumik, 6-imiit 10-mut qaffanneqartussamik, gangernerisigut. Taamatuttaaq qaffanneqassapput (t. i. 2/3-mik) ataavartumik ajuuteqalernermut taartisiarititat aammalu pilersuisigisamik annaasaqarnermut taarsiissutit minnerpaatut aningaasartaat. Inuussutissarsiorsinnaassutsimik annaasaqarnermut taarsiissutit peqatigisaanik nassataraat aappaasumut aamma aapparisatut inooqataasumut pilersuisigisamik annaasaqarnermi taarsiissutinik qaffaaneq, taakkumi naatsorsorneqartussaammata inuussutissarsiorsinnaassutsimik annaasaqarnermi taarsiissutissat tunngavigalugit, toqusup inuussutissarsiorsinnaassutsimik tamakkiisumik annaasaqarsimasuuguni pisassarigalui.
Inatsisip allannguutaasa tamatuma saniatigut imaraat ajoquserneqartunut allatigut arlalitsigut pitsaanngorsaaviginninnerit. Ilaatigut piffissaq sulinikkut iluanaarutisiassaagaluarnik annaasaqarnermut pisartaqarfissaq sivitsorneqassaaq, taamaasilluni taarsiissutit akilerneqartassallutik ajoqusertup suleqqilersinnaanissaa tikillugu, imaluunniit ajoqusertup inuussutissarsiorsinnaassusaanik missangiiffiginnissinnaalernissaq imaluunniit inissutaasumik missangiiffiginninnissaq tikillugu.
Taarsiissuteqarnissamut akisussaaffiginninneq pillugu inatsimmi inuussutissarsiorsinnaassutsimik annaasaqarnermut taarsiissutissanik ajoqusertoq inuussutissarsiornikkut isertitaqartartinnagu (s.ass. aapparisaq angerlarsimaannarluni imaluunniit ilinniagaqartuulluni) ajuutaalersup nakorsaatitigut katsorsarneqarfiusup sakkortussusaa tunngavigalugu naatsorsuinissaq pillugu immikkut ittumik malittarisassaq killiliiffigineqassaaq meeqqanut 15-iliisimanngitsunut taamaallaat atuuttussanngorlugu. Ajoquserneqartup ukiui pissutigalugit taarsiissutissanik annikilliliisarneq pillugu malittarisa ssat allanngortinneqassapput, taamaasilluni ikilisitsiartuaarneq sallaatsumik pissalluni naggasiutissallu ullumikkorniit annertunerulersussanngorlugit. Toqusoqartillugu aningaasat toqusup aappaanut imaluunniit aapparisatut inooqataanut tunniunneqartussat 111.000 kr.-iussapput. Pissutsit annertuumik allannguuteqarsimanerat pissutigalugu taarsiiffigineqarnissamik suliassap nangitinniarnissaanut piginnaatitaaneq annertusisinneqassaaq.
Aammattaaq kinguaassiuutitigut pinerluttuliorfigineqarnerni il. il. pinerluffigineqartunut taartisiar ititassat maannamut annertussutsiminniit marloriaatingajanngornissaat tunngavissinneqassaaq.
Inatsisikkut nr. 35, 21. januar 2003-imeersukkut taarsiissuteqarnissamut akisussaaffiginninneq pillugu inatsimmi piaaraluneernikkut imaluunniit mianersuaalliorujussuarnikkut pisumik toqusoqarnerani qimataasunut taartisisitsisarneq pillugu malittarisassamik ivertitsisoqarpoq. Tamatumuuna periarfissiisoqarpoq qanigisap toqunerata nassatarisaatut qimataasunut anniaateqarnermi narrujuummisitaanermilu taartisisitsisarnissamut. Aammattaaq inummik ajoqusiinermut taartisiarititassat qaqugukkut kingornutassanngortitaasarnerat pillugu immikkut ittumik malittarisassaq atorunnaassaaq. Taamatut piumasaqaatit kingornutassanngortalissapput killiliiffigisaanngitsumik, t. i. ajoquserneqartup toqutinnani piumasaqaatinik atuutsitsiniarsimanissaaq apeqqutaatinnagu.
Inatsit nr. 349, 23. maj 1997-imeersoq imaqarpoq pinerluffigisamut aningaasaanngitsutigut ajoqusiinerni annikinnerusunik taartisisitsisarnissamut piginnaatitaanerup annertusineqarneranik, pineqartoq tassaappat pinerluffiginninneq, pinerluffigisap nammineersinnaassuseqarneranut imaluunniit inuttaanut namminermut imaannaanngitsumik ajoqusiisimasoq.
3. Pinerluffigisamut taarsiissuteqartarneq pillugu inatsisip allannguutai pillugit nassuiaat
Inatsit nr. 463, 7. juni 2001-imeersoq imaqarpoq naalagaaffimmiit taarsiissuteqartarnerup pisartakkatut tunniussassanut allanut naleqqiulluni tunorliusussaaneranik tunngavigisassanik atorunnaarsitsinissaq. Taamaasilluni siunissami taarsiissuteqarnissamut akisussaaffiginninneq pillugu inatsimmi malittarisassat malillugit taarsiissutissani ilanngaasoqartarunnaassaaq, t. i. isumaginninnikkut tunniuttakkat, sillimmasiissutitigut tunniullugit akilerneqartut il. il. naalagaaffimmit taarsiissutissani ilanngaatigineqartassanngillat. Naalagaaffimmilli taarsiissutissat ilanngarneqartarnerat ingerlaannassaaq, s.ass. ajoqusertoq ajoqusiisuusumiit imaluuunniit taassuma akisussaaffigisanut sillimmasiiffianiit taarsiiffigineqartussaatillugu.
Inatsisip allannguutaasa aammattaaq kingunerissavaat pinerluttuliorfigineqarnermiit pisariaqanngitsumik kinguarsarani politiinut nalunaarutiginnittoqarsimatillugu aatsaat naalagaaffimmit taarsiiffigineqarsinnaaneq pillugu pingaarnertut malittarisassap isiginngitsuusaarnissaanut piginnaatitaanerup annertusaavigingaatsiarneqarnera. Tamanna siunissami sanioqqunneqartarsinnaassaaq, "pissutsit tamatumunnga tunngavissaqartippata" ullumimut atuuttumi aatsaat "pisuni immikkut ittuni" pisinnaatillugu.
4. Inatsisit allannguutaasa Kalaallit Nunaanni atortuulersinneqarnissaat
Taarsiissuteqarnissamut akisussaaffiginninneq pillugu inatsisip aamma pinerluffigisamut taarsiissuteqartarneq pillugu inatsisip siuliini taaneqartutut allanngutaasa Kalaallit Nunaanni atortuulersinneqarnissaannik peqqussummut missiliuut matumunnga ilanngunneqarpoq.
Inatsisit allannguutissaannut naleqqiullugu inatsisit oqaasertaannik allannguuteqartitsinerit inatsisi nut allanut innersuussinertigut pipput taamaasilluni Kalaallit Nunaanni taamatulli malittarisassat innersuunneqassallutik, tamatumani aamma taarsiiffigineqarnissamik suliassat saqqummiunneqartassallutik Kalaallit Nunaanni Sulisilluni Ajoqusernissanut Isumannaarineq pillugu Aalajangiisartunut Arbejdsskadestyrelsimut pinnani (taarsiissuteqarnissamut akisussaaffiginninneq pillugu inatsimmi § 2, imm. 1, § 10 aamma § 26 (peqqussummut missiliuummi § 2, nr. 2, 7 aamma 18), aamma pinerluffigisamut taarsiissuteqartarneq pillugu inatsimmi § 2 (peqqussummut missiliuummi § 3)). Peqqussummut missiliuummi aammattaaq piffissami 1. januar – 31. december 2003-mi taarssissutissat taartisiarititassallu aningaasartaat iluarsiivigisaapput.
Kiisalu taarsiissuteqarnissamut akisussaaffiginninneq pillugu inatsimmi § 18, imm. 3 (peqqussummut missiliuummi § 1, nr. 16 – "inigisatigut immikkoorneq" ilanngunneqarpoq) aappariinnermi inatsisitigut kingunerisassat pillugit inatsisip maanna Kalaallit Nunaanni atortuulersinneqarnerata nassatarisaatut, tak. inatsit nr. 150, 31. marts 1993-imeersoq.
Inatsisit allannguutaannik Kalaallit Nunaanni atortuulersitsineq ilimagineqassaaq nassataqarsinnaassasoq akisussaaffigisanut sillimmasiinernut, s. ass. biilinut tunngatillugu akisussaaffigisanut tillimmasiissutini, akiliutissat qaffaateqarsinnaanerat. Akiliutitigut qaffaanissat sillimmasiisuusunut nalinginnaasumik ilisimatitsissutaasussaapput, taamaasillu taassuma selskabimut allamut nuunniarnissaq isummerfiginiarsinnaaniassammagu. Peqqussummili allannguutissat taamaallaat nassatari saannik akiliutissatigut qaffaaneq pisussaassammat siuningaanit ilisimatitsineq matumani atortinneqassanngilaq. Taamatut qaffaanissamut siuninmgaaniit aamma ilisimatitsissuteqarneq allaffissornikkut annertuunik aningaasartuuteqaataasinnaasarpoq.
Tamanna tunngalugu peqqussummut missiliuummi § 5-imi siunnersuutigineqarpoq peqqussutip nassatarisaatut inummik ajoqusiinermut aamma pilersuisigisamik annaasaqarnermut taarsiissutissat annertuussusaata allannguutaat pissutigiinnarlugu akiliutissanik qaffaaneq pissutigalugu sillimmasiisuusut sillimmasiineq pillugu isumaqatigiissummik atorunnaarsitsisinnaassanngitsut. Ikaarsaariarnermi aalajangersagassaq taanna ilaatigut naapertuuppoq taarsiissuteqarnissamut akisussaaffiginninneq pillugu inatsimmi § 31-mi aalajangersakkamut. Aammattaaq ilanngunneqarsinnaavoq, aalajangersagaq taamatulli naapertuummat siuliini taaneqartutut taarsiissuteqarnissamut akisussaaffiginninneq pillugu inatsisip Kalaallit Nunaanni atortuulersinneqarnissaanik peqqussummi nr. 796, 1. oktober 1993-imeersumi § 31-mut.
Aammattaaq Kalaallit Nunaanni pinerluttuliorneq il. il. pissutigalugu pinerluffigisanut taarsiissuteqarnissamik inatsisip nassatarisaatut naalagaaffiup taarsiissutissai qaffanneqartussaapput. Ilanngullugu taaneqassaaq pinerluffigisamut taarsiissuteqartarneq pillugu Kalaallit Nunaanni aaqqissuussinermut aningaasartuutissat Inatsisinik Atortitsinermut Ministereqarfimmit akilerneqassammata, taamalu Namminersornerullutik Oqartussanut nammagissiisussaassanani.
Taarsiissuteqarnissamut akisussaaffiginninneq pillugu inatsisip allannguutai Kalaallit Nunaanni atortuulersinneqassappata atortuulersitsineq pisariaqarpoq peqataasunut il.il. attorneqartussanut malittarisassanik nutaanik atuilernissaq naammattumik piareersarfissalerlugu. Forsikring & Pension-ip tamatumunnga atatillugu nalunaarutigisimavaa, sillimmasiisarfiit minnerpaamik qaammatinik pingasunik piareersarfissaqartitaasariaqartut aammalu 1. januar killigalugu atortuulersitsinissaq kissaatiginartinneqartoq.
Ilanngullugu taaneqassaaq taarsiissuteqarnissamut akisussaaffiginninneq pillugu inatsit kingullermik allannguuteqartitaammat inatsisikkut nr. 434, 10. juni 2003-imeersukkut. Inatsisip allannguutaasigut inatsimmi § 16, imm. 2-mi erniat annertussusaat allanngortinneqarpoq, taamaasilluni nutaaq naapertuuttunngorlugu erniat pillugit inatsit, inatsisikkut nr. 379-ikkut 6. juni 2002-meersukkut allannguuteqartitaq, malillugu pillaammik ernialiussaasartumut. Erniat pillugit inatsisip allannguutaasa Kalaallit Nunaanni atortuulersinneqarnissaannik apeqqut maannakkut Kalaallit Nunaanni Namminersornerullutik Oqartussani suliarineqarpoq taamaattumillu peqqussummut missiliuummi ilanngunneqarani.