FM06/50 Nunaqarfinni toqqarneqarsimasuni pingasuni illoqarfimmi ilinniartitsisut nunaqarfinnilu timelærerit suleqatigiinnerisigut...

14. marts 2006                                                                                                                       UPA 2006/50

 

 

Inatsisartut Suleriaasianni § 36, imm.2 naapertorlugu matumuuna imaattumik Naalakkersuisunut apeqquteqarpunga:

 

 

Naalakkersuisunut apeqqut: Nunaqarfinni toqqarneqarsimasuni pingasuni illoqarfimmi ilinniartitsisut nunaqarfinnilu timelærerit suleqatigiinnerisigut ungasissumit atuartitsinerup meeqqat atuarfianni atuartitsinertut qaffasissuseqartup misiliilluni aaqqissuussinertut atulersinneqarnissaa Naalakkersuisut sulissutigilersaarnerlugu?

(Inatsisartunut ilaasortaq Jens B. Frederiksen, Demokraatit)

 

 

Isorliunerusuni nunaqarfinni arlaqartuni meeqqat atuarfianni atuartitsineq pitsaanngilluinnarpoq assullu isornarluni. Tamanna pingaartumik ilinniartitsisut ilinniarsimasut amigaataanerannik pissuteqarpoq. Nunaqarfippassuit sulisussaminnik pissarsiniarnertik ajornartorsiutigaat, pissutigalugu ilinniartitsisut inuuniarnermikkut naatsorsuutigisartagaat naammassineqarsinnaasanngimmata.

 

Ilinniartitsisut ilinniarsimasut nunatsinni avinngarusimasunut tamanut pissarsiarinissaat asuli takorluuinerinnaassaaq.

 

Isorliunerusuni nunaqarfinni meeqqat tamatigut 1. - 8. klassemi ajoqinit kalaallisuinnaq oqaasilinnit timelærerinilluunniit atuartinneqartarput. Ilinniartitsisut taakkua naammassisaat nikassassanngilavut, kisiannili kialuunniit oqaatsitigut, matematikkimik pinngortitalerinermik assigisaannillu piginnaasai naammanngippata, taava soorunami naammaginartumik pitsaassusilimmik atuartitsisoqarsinnaanngilaq.

 

Meeqqat taakkua ilaat amerlaqisut illoqarfinni atuartut angerlarsimaffiinukartarput meeqqallu atuarfiannik aallartitsillutik. Tamanna nalinginnaasumik 9. klassemi aallartinnissami pisarpoq. Meeqqat taakkua ilaat amerlaqisut erniinnaq nunaqarfimminnut angerlartarput, atuakkatigut piginnaassuseqarnissat naammassisimanngikkaangamikkik. Meeqqat taakkua tamatuma kingornagut nunaqarfimminnut pituttugaasarput, taamatullu inuussutissarsiornissamut periarfissaat amerlanertigut tassaalersarluni piniartutut imaluunniit sulisartutut suliamut ilinniarsimanngitsutut inuuniuteqalernissaq.

 

Demokraatit isumaqarput inuit ataasiakkaat namminneerlutik siunissartik aalajangersinnaasariaqaraat. Tamanna pisinnaassappat tamatumani pisariaqarpoq nunaqarfimmi meeqqat atuarnerat aammattaaq ilumoorutissagatsigu inuiaqatigiittullu atuartitaaneq silatusaartumik aaqqissuullugu. Meeqqat atuarfinni soraarummeernerup naammassinerata kingornatigut taama pisoqartillugu namminneerlutik aalajangersinnaassavaat piniartunngorumanerlutik, ilinnialerumanerlutik imaluunniit sulisartutut suliamut ilinniagaqarsimanngitsutut sulilissanerlutik. Tassami namminneerlutik aalajangiisinnaasariaqarput.

Ullumikkut teknologiikkut atuarfeqarnermi allanngortitsisoqarnissaa aqqutissiuunneqarsinnaavoq. Nunani allani arlaqartuni inuit avinngarusimallutik najugaqarfiini teknologii ungasissumit ilinniartitsissutigalugu atorneqarpoq. Maani nunatsinni peqqinnissaqarfimmi ungasissumit nakorsiartitsisarneq atulersimavarput pitsaasumik ileqqaarnartumillu kinguneqartumik.

 

Demokraatit aamma nalunngilaat 1997-imi atuartitsinermi ungasissumit atuartitsinermik misiliineq (Ungasik) aallartinneqarmat. Meeqqat atuarfiat eqqarsaatigalugu taamaattoq tamatumani nunaqarfik Sermiligaaq ilanngullugu killigitinneqarpoq, tappavani atuartut Tasiilami atuarfimmit pingaarnermit atuartitsineq malinnaavigalugu. Tamannali unitsikkallarneqarpoq Tasiilami atuarfiup pingaarnerup annertoqisumik allanngortiterneqarneranik pissuteqartumik.

 

Misiliinerulli tamatuma annertunersaa meeqqat atuarfiannit qaffasinnerusumik atuartitaanermik imaqarpoq. Teknologii eqqarsaatigalugu misiliinerup tamatuma kingornatigulli sukkasuumik ineriartortoqarsimavoq, taamaattumillu Demokraatit isumaqarput nutaamik misiliinissamut pissutissaqartoq.

 

Inerisaaviup aammattaaq nunaqarfiit atuarfiini ineriartortitsinissamut pilersaarut "Qangattarsa" suliaraa, nalunaarusiatut ilusilerlugu 2005-imi saqqummersinneqartoq. Nunaqarfinni ungasianit atuartitsineq pillugu imatut isummanik inerniliisoqarpoq:

 

"Kalaallit Nunaata siamaseqisumik inoqarfiunera pissutigalugu ungasianit atuartitsinerup ineriartortinnissaa naleqqumik isumassarsiaassaaq. Ungasianit atuartitsinermi akuttusuunik misiliisoqartarsimavoq, suliassaqarfimmili tassani allatut misissueqqinnissat misileeqqinnissallu tulluartuussapput. Taakkua meeqqat inersimasullu ilinniagaqarnissaannut atorneqarsinnaagaluarput."

 

Teknologiimut tunngasut assigiinngitsut pigineqarput, soorlu telefonikkut attaveqaatitigut video IT-lu atorlugit ataatsimeersuarnerit. Internettimi assersuutigalugu taaneqarsinnaavoq "Skype", tamatumani aningaasartuuterpassuit atunngikkaluarlugit imminnut isiginnaajutigaluni oqaloqatigiittoqarsinnaalluni. Tamatumani pisariaqartinneqartoq taamaallaat tassaavoq illuatungeriit qarasaasiamik PC-mik assiliivimmilluunniit imaluunniit videoliuummik digitaliusumik peqarnissaat.

 

Takorloorneqarsinnaavoq illoqarfinni anginerusuni ilinniartitsisoq issiassasoq nunaqarfinnilu assigiinngitsuni klasset arlallit ataatsikkut atuartillugit. Tassunga atatillugu ilinniartitsisoq pikkorissoq ungasianit atuartitsisinnaasoq pisariaqarpoq. Najukkani assigiinngitsuni timelærerit fagini atuagarsorfiunngitsuni aammattaaq atorneqarsinnaajuassapput.

 

Ilinniartitsisoq timelærerilu taamaaliulersigatik pikkorissartinneqarsinnaapput, taamaalillutik marluullutik atuartitsinermut pisariaqartinneqartumik piginnaasaqalerniassammata.

 

Demokraatit isumaat unaavoq, taamatut illoqarfimmi ilinniartitsisup, nunaqarfimmi timelærerip aammalu teknologiip akornanni suleqatigiinnermi nunaqarfinni atuartitsineq pitsaanerulersinneqassasoq, tamannalu inuiaqatigiinni aningaasarsiorneq eqqarsaatigalugu imminut akilersinnaajumaartoq, naak atortussatigut aningaasartuuteqarfiussagaluarluni.