Akissuteqaat

27. april 2005 UPA 2005/130

Avataanit eqqussuinerup killilerneqarnissaa Kalaallillu Nunaanni inuussutissarsiutitigut ineriartorneq siuarsarumallugu nuuteeqqanik saqqummersitsinermi naqititerisarfimmik pilersitsisoqarsinnaanersoq pillugu apeqquteqaat aallaavigalugu oqallinnissamik siunnersuut.

(Inatsisartuni ilaasortaq Doris Jakobsen, Siumut)

Akissuteqaat

(Inuussutissarsiornermut, Nunalerinermut Suliffeqarnermullu Naalakkersuisoq)

Apeqquteqaat aallaavigalugu oqallinnissamut Inatsisartuni ilaasortap Doris Jakobsenip siunnersuutaanut qujavunga. Siunnersuummi siunniunneqarpoq, nunami maani CD-nik tunisassiornermi suliffeqarfimmik pilersitsinissamut Namminersornerullutik Oqartussat peqataanissaat. Siunnersuummi patsisaatinneqarpoq, Danmarkimi naqiterisitsisarnermi assartuinermut aningaasartuuteqarpallaartarnera.

CD-nik tunisassiortarnissamut pisortat suliffeqarfimmik pilersitsinissaannut siunnersuummut Naalakkersuisut isumaqataasinnaanngillat. Siullermik apeqqutaassaaq CD-nik tunisassiornerup eqqussuineq killilersimaalissaneraa, tunisassiornermimi atortut atortussallu avataaniit tikisinneqartartussaammata. Tamatumunnga ilanngunneqassaaq, atortut atortussallu eqqarsaatigalugit taamatut tunisassiortarnerup akisungaatsiartarnera. Taamaattumik aningaasaqarnikkut imminut akilersinnaasoqassappat annertuumik tunisassiortoqartariaqarpoq.

Inuiaqatigiit aningaasaqarnerat eqqarsaatigalugu nunami maani tunisassiornissaq pissusissamisuussappat, nunanut allanut sanilliullugit tunisassiornermut aningaasartuutit, assartuinerit allallu akikinnerusariaqarput. Taamaattoqassanngippat kalaallit inuussutissarsiornerannut akilersinnaasumik ineriartortitsinissamut tamanna akerliussaaq.

Naalakkersuisut anguniagaraat killiliussatut piumasaqaatinik pitsaasunik qularnaarinninnissaq, taamaalillutik innuttaasut ataasiakkaat inuussutissarsiuteqartullu ineriartortinneqarniassammata Kalaallit Nunaata aningaasarsiorneranut imminut napatittumut inuiaqatigiit aningaasaqarnerata qaffassarnissaanut ineriartornissaanullu iluaqutaasussamut ilapittuutaaniassammata. Suliffeqarfiit ataasiakkaat pilersinneqarnissaannut ineriartortinneqarnissaannullu pisortat naliginnaasumik suliassaannut ilaanngilaq.

Inuussutissarsiutinik siuarsaanerup nutaamik aaqqissuunnerani maannakkut inuussutissarsiutinik siuarsaaneq isiginiarneqartorujussuuvoq, tamatumunngalu tunngatillugu pisortat namminersortullu suliassaqarfiisa akuunerat. Siunertaavoq inuussutissarsiutit ilusaannik eqeersimaarluartunik arlalinnillu samminnittunik pilersitsinissaq. Aaqqissuussineq nutaaq arlalinnik sakkussanik ilaqarpoq, tamatumani suliffeqarfiit aallarnisaasullu ataasiakkaat inuussutissarsiutinik siuarsaanissami suliniutit aningaasaliinissamullu periarfissat pillugit, ataasiakkaat pisariaqartitaat aallaavigalugit, pitsaanerusumik siunnersorneqarsinnaalissallutik.

Nioqqutissianik ineriartortitsinermut suliniutit imminut akilersinnaasutut nalilerneqartut, ineriartortitsinermut aningaasartuutit 50 %-ii tikillugit tapiiffigineqarsinnaapput.

Sakkussat nutaat ilagaat tapersiiniut nutaaq ¿allagartat qiortartakkanik¿ taagorneqartut tamatumani Greenland Tourism & Business Council aqqutigalugu assersuutigalugu kukkunersiuisumit, inatsisilerituumit imaluunniit Danmarks Eksportrådimit suliniutinut imminnut akilersinnaasutut nalilerneqartunut akeqan­ngitsumik siunnersuisoqarsinnaasassalluni.

Nutaamik aaqqissuussinermi pingaartut ilagaat Sulisa A/S-ip Greenland Venture A/S-inngor­tin­ne­qarnera. Ventureselskabip siunertaraa suliffeqarfinnut suliniutinullu ineriartornissamut ani­ngaasaqarnikkut imminnut napatissinnaasutut nalilerneqartunut annaasaqaataasinnaasumik aningaasanik atugassinneqartarnissaat.

Suliffeqarfinnik namminersortunik, aningaasaqarnikkut imminnut akilersinnaasutut nalilerneqartunut, pilersitsinissamut ilapittuutaasinnaasunik maanna sakkussanik arlalinnik peqareerpoq. Inuussutissarsiutinik siuarsaanerup nutaamik aaqqissuunneqarnera aatsaat ukiormanna aallartinneqarpoq, taamaattumik aallarnisaasunut suliffeqarfinnullu ineriartorusussuseqartunut periarfissat pitsanngortikkiartorneqarnissaat ingerlaavartumik sulissutigineqarpoq. Taamaattumik suli naammagittartariaqarpugut, taamaalilluni aaqqissuussinerup nutaap suliniutaasalu sunniutissaat piviusunngortikkiartuaarneqarniassammata.

Peqatigitillugulu eqqumaffigissallugu pisariaqarpoq, inuussutissarsiutit siuarsarneqarnissaannut pimoorussineq immini inuussutissarsiutit eqeersimaarluartut kisiisa qularnaarsinnaanngimmagit. Pissutsit arlallit allat aalajangiisuusutut sunniuteqarput. Attaveqaateqarneq pitsaalluinnartoq ataqatigiissorlu assartuinermik sivikillisitsisarpoq taamaalillunilu aningaasartuutikillisitsisarluni. Akileraartarnikkut ingerlatseqatigiiffinnullu inatsiseqartitsinerit inuussutissarsiutinik siuarsaanermik oqilisaassisut kiisalu sulisinnaasut eqaatsut ilinniarluarsimasullu tassaapput, unammillerluarsinnaanermut annertuumik sunniuteqartut. Taakkua ataqatigiisinneqartariaqarput, malunnaatilimmik  kissaatigineqartoq anguneqassappat.

Taamaattumik pingaaruteqarpoq, tamatta ataatsimoorluta suleqatigiinnissamut pikkorinnerulernissarput. Namminersortut pisortallu peqataanerat kiisalu nunami tamarmi, nunallu immikkoortuini najukkanilu aporfeqan­ngitsumik suleqatigiinnerup inuussutissarsiutit ineriartortuartut eqeersimaartumik pilersitseqataavigissavai.

Inuiaqatigiittut ungasissumut isigaluta eqqarsartariaqarpugut, ingammillu aningaasaliissuteqarnissamut piareersimasariaqarluta, taamaaliornissamut piumasaqaatit eqqortut aqqutissiorneqarnerisigut ineriartortitsinissaq kissaatigineqartoq pilersinniarutsigu. Taamatuttaaq malitassatut siunniussarput aalajangiusimassallugu sapiiserfigisariaqarparput, taamaalilluni inuussutissarsiuteqartut aningaasaliissuteqarsinnaaniassammata, politikkikkut killiliussatut piumasaqaatit pingaaruteqartut sivikitsuinnarmik piffissaqartitsilluni allanngortinneqarsinnaanerat aarleqqutiginagu. Taakkua marluk suliffeqarfinnik arlalinnik imminut akilersinnaasunik nutaanik pilersitsinissamut pingaaruteqarluinnartuupput, aningaasarsiornerulernermik suliffissanillu nutaanik pilersitsinermut qulakkeereeqatasinnaasutut. Pisuni immikkut illuinnartuni pisortat tunisassiorfittut suliffeqarfinnik nutaanik pilersitsinissamik eqqarsaatersuuteqartariaqarput. Naalakkersuisut isumaqanngillat, siunnersuutip pineqartup taamatut alloriarnissaq pissutissaqartissinnaagaa.

Taamatut oqaaseqarlunga neriuutigaara angusaqarfiulluartumik oqallittoqarnissaa.